Θέμα: Θέσεις και Προτάσεις Ε.Κ.Θ. για τις διατάξεις του πολυνομοσχεδίου που αφορούν τα εργασιακά
Συλλογικές Εργασιακές Σχέσεις
Επί του Άρθρου 49 του ΣχΝ
Με τη νέα παράγραφο 8 που προστέθηκε στο άρθρο 3 του ν. 1876/1990 προβλέπεται ότι οι εθνικές και τοπικές ομοιοεπαγγελματικές και κλαδικές ΣΣΕ είναι δυνατόν να εξαιρούν από την εφαρμογή των όρων τους εργαζόμενους που απασχολούνται σε επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα.
Η διάταξη αυτή αναμένεται βάσιμα να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό το εύρος εφαρμογής των κλαδικών ΣΣΕ, αλλά και την ίδια την ύπαρξή τους, αφού όπως είναι φανερό πλήθος επιχειρήσεων θα επιδιώξουν να εξαιρεθούν από τους κλαδικούς μισθούς, ενώ οι εργαζόμενοι σ’ αυτές θα δουν τους μισθούς τους να μειώνονται σημαντικά.
Επί του Άρθρου 50 του ΣχΝ
1. Με τη νέα παράγραφο 4 στο άρθρο 6 του ν. 1876/1990, θεσπίζεται υποχρέωση για τις συνδικαλιστικές οργανώσεις εργαζομένων (και εργοδοτών) να εγγράφονται στο Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζομένων και Εργοδοτών του Υπουργείου που τηρείται στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ .
Με την εξουσιοδοτική διάταξη αυτή δημοσιότητας των στοιχείων και χορήγησης πληροφοριών σε σχέση με τα στοιχεία του μητρώου, εντείνονται οι υπάρχουσες ανησυχίες για την επεξεργασία των στοιχείων αυτών από τρίτους.
Το ζήτημα των οικονομικών καταστάσεων που αξιώνει η νέα διάταξη του ΣχΝ σε σχέση με τη χρηματοδότηση των συνδικαλιστικών οργανώσεων, είναι ήδη νομοθετικά λυμένο μιας και η χρηματοδότηση αυτή αποτελεί απόδοση πόρου και δεν συνιστά επιχορήγηση ή χρηματοδότηση.
2. Με την νέα παράγραφο 5 στο άρθρο 6 του ν. 1876/1990 προβλέπεται ότι η ψηφοφορία για τη λήψη αποφάσεων των ΓΣ και λοιπών οργάνων διοίκησης των συνδικαλιστικών οργανώσεων, συμπεριλαμβανομένων και των αποφάσεων κήρυξης απεργίας, μπορεί να διεξάγεται και με ηλεκτρονική ψήφο.
Η δυνατότητα διενέργειας ηλεκτρονικής ψηφοφορίας θέτει ζητήματα συμμετοχής των μελών – ψηφοφόρων της οργάνωσης στη Γενική Συνέλευση και στα λοιπά όργανα διοίκησης, τα οποία θα μπορούν, ενδεχομένως, να ψηφίζουν και από απόσταση, χωρίς να παρίστανται στο συλλογικό όργανο. Με τον τρόπο αυτό υπονομεύεται η ζωντανή διαδικασία και λειτουργία των συλλογικών οργάνων, όπου συν-διαμορφώνονται ή μπορεί και να μεταβάλλονται γνώμες, μέσα από το ζωντανό διάλογο. Η ρύθμιση παραβιάζει την δημοκρατική και ελεύθερη λειτουργία της συνδικαλιστικής οργάνωσης και πλήττει τη συλλογική της αυτονομία που εγγυάται και προστατεύει το Σύνταγμα.
Επί του Άρθρου 51 του ΣχΝ
Συρροή συλλογικών ρυθμίσεων
Το ΣχΝ ορίζει ότι κατ εξαίρεση στις περιπτώσεις επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα η επιχειρησιακή ΣΣΕ υπερισχύει της κλαδικής, εφόσον στην κλαδική δεν προβλέπονται εξαιρέσεις από την εφαρμογή όρων της.
Παρέχεται με τον τρόπο αυτό η δυνατότητα με τοπικές κλαδικές συμβάσεις να μειώνονται οι μισθοί των εθνικών κλαδικών ΣΣΕ. Ευνοείται έτσι η δημιουργία "νησίδων" όπου δεν θα ισχύει ο μισθός της εθνικής κλαδικής ΣΣΕ και το μόνο όριο που θα υπάρχει θα είναι ο κατώτατος μισθός.
Επί του Άρθρου 52 του ΣχΝ
Επέκταση συλλογικών ρυθμίσεων
1. Με το ΣχΝ καταργείται η δυνατότητα του Υπουργού να επεκτείνει ο ίδιος και να κηρύσσει γενικά υποχρεωτική την ΣΣΕ για όλους τους εργαζόμενους του κλάδου ή του επαγγέλματος.
2. Με τις προωθούμενες διατάξεις, εισάγεται υποχρέωση στο μέρος που κάνει την αίτηση κήρυξης μιας ΣΣΕ ως γενικά υποχρεωτικής (κατά μείζονα λόγο στην εργατική πλευρά) να τη συνοδεύσει από έκθεση στην οποία να τεκμηριώνονται οι επιπτώσεις της εν λόγω επέκτασης στην ανταγωνιστικότητα και την απασχόληση. Η υποχρέωση αυτή που επιβάλλεται στα μέρη της ΣΣΕ προς επέκταση, και κυρίως στην εργατική πλευρά, αντιβαίνει τις διατάξεις της νομοθεσίας, που επιβάλλει στο Κράτος την υποχρέωση να παρέχει τις αναγκαίες πληροφορίες που αφορούν "τις εξελίξεις της εθνικής οικονομίας, καθώς και τα στοιχεία για τους τομείς απασχόλησης, τιμών και μισθών" (άρθρο 4 παρ.4 Ν. 1876/1990). Στο βαθμό μάλιστα, που η κατάθεση αυτής της έκθεσης αποτελεί στοιχείο της νομιμότητας της διαδικασίας επέκτασης γίνεται αντιληπτό ότι δημιουργείται ένας νόμιμος λόγος άρνησης της επέκτασης μιας ΣΣΕ.
3. Με το ΣχΝ παρέχεται η δυνατότητα σε επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα να εξαιρούνται από την εφαρμογή της ΣΣΕ που κηρύσσεται υποχρεωτική.
Όλες τις παραπάνω ρυθμίσεις επιφέρουν πλήγμα στις κλαδικές ΣΣΕ, αφού υπονομεύουν τόσο την κατάρτιση και την εφαρμογή τους όσο και την επέκτασή τους.
4. Στην παρ. 3 του ΣχΝ ορίζεται ακόμη ότι η επέκταση ισχύει από τη δημοσίευση της απόφασης του Υπουργού στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης και λήγει τρεις μήνες μετά την πάροδο ισχύος της ΣΣΕ, επικυρώνοντας τη μείωση, με την ΠΥΣ 6/2012, της παράτασης των όρων ΣΣΕ μετά τη λήξη ή την καταγγελία τους, από έξι σε τρεις μήνες.
Επί του Άρθρου 53 του ΣχΝ
Δραστικός περιορισμός της προσφυγής στη διαιτησία του Ο.ΜΕ.Δ.
Στις διατάξεις του ΣχΝ περιλαμβάνεται ο δραστικός περιορισμός της δυνατότητας μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία.
Όπως είναι γνωστό, η διαιτησία αποτελεί τον επικουρικό μηχανισμό για τη ρύθμιση των όρων εργασίας, όταν αποτυγχάνουν οι διαπραγματεύσεις για τη σύναψη μιας συλλογικής σύμβασης εργασίας.
Το δικαίωμα μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία αποτελεί μια εύλογη κύρωση για το μέρος που με τη συμπεριφορά του ανατρέπει το πλαίσιο διαλόγου που δημιουργεί η μεσολάβηση τρίτου ενώ παρέχει συγχρόνως τη θεσμική εγγύηση ότι θα υπάρξει συλλογική ρύθμιση.
Η συνταγματικότητα και νομιμότητα του συστήματος της διαιτησίας του ν.1876/90 (υπό την αρχική του μορφή), κρίθηκε ήδη με την ομόφωνη απόφαση με αρ. 25/2004 της πλήρους Ολομέλειας του Αρείου Πάγου καθώς και την απόφαση 2307/2014 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας με τη με αρ. 2307/2014 απόφασή της, με την οποία έκανε δεκτή την αίτηση ακύρωσης της ΓΣΕΕ, ακύρωσε, ως αντίθετες στο Σύνταγμα της Ελλάδας, τις διατάξεις εκείνες της ΠΥΣ 6/2012, που καθόριζαν δικαίωμα προσφυγής στη διαιτησία αποκλειστικά με κοινή συμφωνία των μερών.
Η παρούσα ρύθμιση περιορίζει δραστικά τη μονομερή προσφυγή στη διαιτησία, η οποία στην πράξη θα είναι δυνατή μόνο με τη συναίνεση και των δύο μερών, υπονομεύοντας ευθέως την επίλυση των συλλογικών διαφορών. Αποτέλεσμα της απαγόρευσης θα είναι η αδυναμία ύπαρξης συλλογικών ρυθμίσεων και η επιστροφή στην ατομική διαπραγμάτευση.
Οι θέσεις – αιτήματα του Ε.Κ.Θ.
*Να αποκατασταθεί η δυνατότητα επέκτασης/ κήρυξης γενικά υποχρεωτικών κλαδικών και ομοιεπαγγελματικών ΣΣΕ
*Να παραμείνει η αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης στη συρροή κλαδικών ή ομοιεπαγγελματικών με επιχειρησιακές ΣΣΕ.
*Να καταργηθεί η ικανότητα των ενώσεων προσώπων να συνάπτουν επιχειρησιακές ΣΣΕ.
*Οι κανονιστικοί όροι ΣΣΕ που έληξε ή καταγγέλθηκε, να εξακολουθούν να ισχύουν για ένα εξάμηνο και να εφαρμόζονται και στους εργαζόμενους που προσλαμβάνονται το διάστημα αυτό.
*Να αποκατασταθεί η μετενέργεια του συνόλου των όρων της ΣΣΕ μετά την πάροδο του 6μήνου.
*Να αυστηροποιηθούν οι ποινικές κυρώσεις του άρθρου 21 του ν.1876/1990 και να προβλέπεται ότι εργοδότης ή εκπρόσωποι αυτού που παραβιάζουν όρους ισχύουσας ΣΣΕ ή ΔΑ ή ΥΑ τιμωρούνται εκτός από χρηματική ποινή και με ποινή φυλάκισης. Ακόμη, η ποινική προστασία να επεκτείνεται και σε περίπτωση παραβίασης ΚΥΑ που εκδίδονται σε περιπτώσεις που είναι ανέφικτη η σύναψη σσε, λόγω έλλειψης εργοδοτικής οργανώσεις (άρθρο μόνο του Ν. 435/1968).
*Να καταργηθεί ο δεύτερος βαθμός διαιτησίας και η δυνατότητα άσκησης έφεσης κατά των διαιτητικών αποφάσεων, ενώπιων Πενταμελούς Δευτεροβάθμιας Επιτροπής Διαιτησίας.
*Να καταργηθεί η υποχρέωση αναφοράς στη διαιτητική απόφαση του περιεχομένου των κανονιστικών όρων άλλων συλλογικών συμβάσεων, που διατηρούνται σε ισχύ.
*Να καταργηθεί ο κατάλογος των επιπλέον στοιχείων που υποχρεούται να λαμβάνει υπόψη ο διαιτητής ή η Επιτροπή Διαιτησίας, όπως αυτά ορίστηκαν με το ν.4303/2014.
*Να αποκατασταθούν οι ελεύθερες συλλογικές συμβάσεις και στο χώρο των Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανισμών, που επλήγησαν βάναυσα με τα μνημονιακά νομοθετήματα των προηγούμενων ετών.
*Να διατηρηθεί το δικαίωμα της μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία του Ο.ΜΕ.Δ.
Η Διοίκηση του Ε.Κ.Θ.